Làm đường hư hỏng công trình thủy lợi, hơn 5 ha đất sản xuất bỏ hoang

Ngày 24/12, chúng tôi có mặt tại thôn Khe Mạng, xã Phong Dụ Thượng, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái, tại khu vực ven tuyến đường đang thi công là một cánh đồng ruộng bậc thang khá rộng lớn bị bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm, đây đang trở thành nơi chăn thả gia súc của một số hộ dân. Nguyên nhân của tình trạng này là bởi đơn vị thi công công trình đường kết nối Mường La (tỉnh Sơn La), Than Uyên, Tân Uyên (tỉnh Lai Châu), Mù Cang Chải, Văn Chấn, Văn Yên (tỉnh Yên Bái) với IC15 đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đã đào phá bỏ, lấp kênh thủy lợi và chưa thi công hoàn trả nên thiếu nước tưới phục vụ gieo cấy lúa.

Theo ông Đặng Toàn Liều người dân địa phương, trước đây gia đình ông có hơn 3.700 m2 đất gieo cấy lúa 2 vụ, mỗi năm thu hoạch hơn 2 tấn thóc, đảm bảo lương thực cho cả nhà và tăng gia chăn nuôi. Hưởng ứng chủ trương của Nhà nước để phục vụ thi công tuyến đường, gia đình ông đã bàn giao mặt bằng hơn 2.700 m2 đất ruộng gieo cấy lúa 2 vụ. Hiện còn lại khoảng 1.000 m2, nhưng cả 2 vụ trong năm 2024 không thể gieo cấy vì thiếu nước. Ông Liều mong muốn, đơn vị thi công đường sớm sửa chữa kênh mương dẫn nước để bà con ổn định sản xuất, đảm bảo lương thực.

Khu vực cánh đồng thôn Khe Mạng rộng khoảng 5 ha với hơn 15 hộ dân canh tác gieo cấy 2 vụ lúa/năm. Từ khi thi công tuyến đường đã làm ảnh hưởng công trình thủy lợi, một số đoạn mương bị vùi lấp nên không thể dẫn nước tưới, các hộ dân đành bỏ ruộng hoang.

Ông Đặng Phúc Lý, Trưởng thôn Khe Mạng cho biết, các hộ dân đã nhiều lần có ý kiến, kiến nghị với thôn, xã nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng. Bà con mong muốn đơn vị thi công đường sớm sửa chữa hệ thống dẫn nước trong thời gian sớm nhất để sản xuất vụ xuân tới. Ngoài ra, đề nghị đơn vị liên quan bồi thường thiệt hại những vụ không thể sản xuất do kênh mương bị hư hỏng do làm đường.

Theo quan sát của phóng viên, nhiều đoạn ống nhựa có đường kính lớn bị đứt gẫy, dập nát nằm ngổn ngang trong những đống đất đá ven đường. Đây là đường ống dẫn nước tạm thời nhưng đã bị ảnh hưởng thiệt hại do mưa lũ, sạt lở, đơn vị thi công bỏ mặc trong thời gian dài, không khắc phục sửa chữa kịp thời.

Công ty TNHH Tân Phú (đơn vị quản lý, vận hành, khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Yên Bái) đã phối hợp với Công ty cổ phần xây dựng Yên Bái (đơn vị thi công) thực hiện kiểm tra, xác định mức độ ảnh hưởng, đề xuất phương án xử lý việc ảnh hưởng đến các hạng mục công trình thuỷ lợi do thi công đường. Theo đó, có một số đoạn kênh mương thuỷ lợi bị đã đào phá bỏ, lấp tắc thuộc 2 công trình thuỷ lợi Khe Mạng và Khe Miểng do nằm trong phạm vi thiết kế thi công mở rộng nền đường.

Anh Vũ Minh Tuấn, cán bộ kỹ thuật Công ty TNHH Tân Phú cho biết thêm, đơn vị đã nhiều lần có ý kiến, lập biên bản đề nghị đơn vị thi công sớm hoàn trả kênh mương dẫn nước nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện. Từ đập đầu mối đến bãi tưới có khoảng 150 mét kênh mương bê tông và 198 mét ống nhựa HDPE đang vị vùi lấp, đứt vỡ. Do đó, cả 2 vụ trong năm 2024 này, khoảng 5 ha đất nông nghiệp không có nước tưới để gieo cấy.

Tại văn bản số 1298 của Sở NN-PTNT tỉnh Yên Bái ngày 9/7/2024 về việc tham gia ý kiến thiết kế xây dựng hạng mục hoàn trả kênh mương thuỷ lợi bị ảnh hưởng do thi công mở rộng nền đường công trình đường kết nối Mường La (Sơn La), Than Uyên, Tân Uyên (Lai Châu), Mù Cang Chải, Văn Chấn, Văn Yên (Yên Bái) với đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai (IC15) nêu rõ: “trong quá trình thi công hoàn trả đề nghị chủ đầu tư chỉ đạo đơn vị thi công phối hợp chặt chẽ với Chi cục Thủy lợi, Công ty TNHH Tân Phú đảm bảo nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp. Chịu trách nhiệm về việc không đảm bảo nguồn nước làm ảnh hưởng đến sản xuất của người dân”.

Tuy nhiên, đến nay việc hoàn trả các hạng mục của công trình thủy lợi vẫn chưa được triển khai kịp thời, nguy cơ thiếu nước sản xuất trong thời gian tới có thể tiếp tục kéo dài. Để đảm bảo sản xuất cho người dân trong thời gian sớm nhất, đơn vị thi công và các đơn vị liên quan cần phối hợp vào cuộc, xử lý dứt điểm.