Chấn hưng nghề trồng dâu nuôi tằm

Nhắc đến huyện miền núi Hương Sơn (Hà Tĩnh) người ta nghĩ ngay đến chăn nuôi hươu sao, với sản lượng nhung cung ứng ra thị trường đạt trên dưới 18 tấn/năm, đem về doanh thu cho người dân hàng trăm tỷ đồng mỗi năm.

Nếu xét về hiệu quả kinh tế, hiện không có đối tượng nuôi nào vượt qua con hươu sao. Song, để tránh phát triển nóng, gây nên tình trạng cung vượt cầu, chính quyền địa phương khuyến khích đa dạng hóa đối tượng vật nuôi, đặc biệt là các loài mới, dễ nhân rộng và tận dụng được tối đa quỹ đất, lao động phổ thông trên địa bàn.

Từ quan điểm đó, năm 2022, được sự ủng hộ, tạo điều kiện của lãnh đạo huyện Hương Sơn, xã Quang Diệm, Hợp tác xã (HTX) Cường Nga đầu tư xây dựng mô hình thử nghiệm trồng dâu nuôi tằm trên diện tích 3ha.

Theo anh Nguyễn Văn Cường, Giám đốc HTX, khởi đầu anh và các cộng sự tận dụng nhà xưởng của HTX, lặp đặt điều hòa, giá đỡ, thả nuôi 2 hộp tằm/tháng. Tuy nhiên, giai đoạn khởi nghiệp do thiếu kinh nghiệm nên sản lượng kén tằm thu về không đạt như mong muốn.

“Thua keo này bày keo khác”, anh Cường lại cắp sách vào Nam ra Bắc vừa học tập kinh nghiệm vừa xúc tiến tìm kiếm thị trường đầu ra. Cùng với sự hỗ trợ về quy trình kỹ thuật của Trung tâm nghiên cứu dâu tằm tơ Trung ương, đến nay HTX tự tin làm chủ quy trình nuôi tằm con và tằm lớn, với các giống tằm chính: Lưỡng hệ Trung Quốc và VH2020.

“Nuôi tằm giống khó vì chúng đòi hỏi sự chuẩn chỉ về nhiệt độ, độ ẩm, môi trường vô trùng. Song nuôi tằm lớn chỉ cần nắm chắc kỹ thuật cho ăn, vệ sinh là có thể thành công. Hiện HTX đang định hướng sẽ nuôi tằm con (tuổi 1 – 3) trước khi chuyển giao con giống, kỹ thuật cho người dân nuôi tằm lớn (tuổi 4 – 5), sau đó liên kết doanh nghiệp bao tiêu kén tằm cho bà con”, anh Cường chia sẻ.

Đối với vùng nguyên liệu, dâu là loài cây chịu nhiệt tốt và có khả năng thích nghi với nhiều chất đất, ít sâu bệnh. Hơn nữa, các giống dâu lai HTX đã trồng thử nghiệm như: VH15, GQ2, S7CB không chỉ năng suất mà bộ lá to, dày nên tiết kiệm được chi phí công thu hoạch so với các giống dâu khác.

“Hiện nay diện tích dâu HTX đang sản xuất chỉ mới đủ đáp ứng công suất nuôi 4 hộp tằm/tháng, đem về đoanh thu trên 30 triệu đồng. Chúng tôi mong muốn chính quyền địa phương phối hợp đánh giá hiệu quả mô hình, đồng thời, tạo điều kiện cho thuê đất mở rộng vùng nguyên liệu nhằm “chấn hưng” nghề trồng dâu nuôi tằm, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân trên địa bàn toàn huyện”, anh Nguyễn Văn Cường nhấn mạnh.

Phân tích thêm về tiềm năng  phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm, vị Giám đốc HTX nhẩm tính, trước đây quỹ đất bãi bồi ven sông người dân trồng 1 vụ ngô, doanh thu đạt khoảng 40 – 50 triệu đồng/ha. Hay những diện tích đất đồi núi thấp từng trồng keo, phải sau 7 năm mới cho thu hoạch với doanh thu khiêm tốn từ 70 đến 80 triệu đồng/ha. Trong khi đó, những vị trí này nếu trồng dâu nuôi tằm có thể đạt hơn 300 triệu đồng/ha.

Theo ông Nguyễn Kiều Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Sơn, sau khi cử cán bộ huyện cùng đồng hành HTX Cường Nga tham quan, học tập kinh nghiệm tại các tỉnh phía Nam, chúng tôi đã chỉ đạo HTX này phối hợp với chuyên gia nghiên cứu dâu tơ tằm Trung ương xây dựng mô hình nuôi thí điểm. Rất mừng, sau gần 2 năm triển khai, HTX đã làm chủ được kỹ thuật nuôi, ươm được con giống; toàn bộ sản phẩm kén tằm thu về chất lượng tốt, sản lượng cung không đủ cầu.

“Mô hình trồng dâu nuôi tằm ở xã Quang Diệm bước đầu cho hiệu quả rất khả thi. Sắp tới chúng tôi sẽ định hướng HTX Cường Nga liên kết theo chuỗi với hộ gia đình nhằm tận dụng tối đa quỹ đất, lao động nhàn rỗi, chủ yếu là phụ nữ để nhân rộng mô hình, nâng cao thu nhập cho bà con. Rất an tâm, đầu ra sản phẩm là cái đáng lo nhất thì nay ổn định nên cơ hội phát triển tốt”, ông Nguyễn Kiều Hưng đánh giá.

Theo ông, hiện quỹ đất vườn nông hộ từ 500m2 trở lên trên địa bàn Hương Sơn có thể vận bà con trồng dâu nuôi tằm đạt khoảng 2.000ha. Ngoài ra, khoảng 1.000 ha đất bãi bồi ven sông không trồng ngô, trồng cỏ nuôi bò, hươu cũng có thể chuyển đổi sang trồng dâu nuôi tằm. Đó là chưa kể đất đồi thấp từng trồng keo, chỉ cần đảm bảo nước tưới cũng có thể chuyển đổi sang đối tượng này.

Các địa phương có tiềm năng phát triển nghề trồng dâu nuôi tằm tập trung ở xã: Sơn Trung, Sơn Giang, Sơn Ninh, Sơn Châu, Tân Mỹ Hà, An Hòa Thịnh, Sơn Bằng, Sơn Tây, Sơn Lĩnh…