Hợp tác xã giúp dân bản xuất khẩu chuối tây

Dọc tuyến đường 106 hướng về UBND xã Mường Bú, nhắc đến anh Quàng Văn Phi, bà con không giấu được niềm tự hào. Ở tuổi 36, người đàn ông với dáng vẻ chân chất đã làm nên điều kỳ diệu khi thay đổi diện mạo kinh tế bản Búng Diễn. Thành công ấy đến từ mô hình HTX chuối tây Sơn La Mạc Phi, nơi anh vừa là người khởi xướng vừa là người dẫn dắt.

HTX Sơn La Mạc Phi chính thức thành lập năm 2020, nhưng câu chuyện của anh Phi đã bắt đầu từ những năm 2013-2014, khi anh nhận ra tiềm năng kinh tế của cây chuối nhân lúc đi khảo sát thị trường và tìm hiểu cơ hội xuất khẩu sang Trung Quốc. Với sự ổn định và giá trị bền vững của loại cây này, anh quyết định phát triển vùng trồng chuối và từng bước xây dựng HTX.

Ban đầu, HTX chỉ có 7 thành viên, gồm anh em họ hàng và bà con trong bản. Chính tinh thần đoàn kết, gắn bó đã giúp các thành viên duy trì hoạt động ngay cả khi thị trường chuối gặp nhiều biến động, giá cả không ổn định và yêu cầu chất lượng khắt khe.

Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, HTX chuối tây Sơn La cũng không tránh khỏi bị ảnh hưởng. Sản lượng chuối giảm hơn 50%, thị trường xuất khẩu bị gián đoạn, và nhiều bà con mất động lực trồng trọt. Tuy nhiên, anh Phi và các thành viên vẫn quyết tâm duy trì hoạt động, xoay chuyển thị trường tiêu thụ trong nước, từ đó giữ vững mối liên kết với bà con cũng như nguồn tiêu thụ hàng.

Đến năm 2023, khi thị trường Trung Quốc mở cửa trở lại với nhu cầu lớn, HTX đứng trước thách thức đảm bảo sản lượng và chất lượng chuối ổn định. Trên diện tích hơn 10ha, các thành viên HTX tích cực áp dụng kỹ thuật trồng chuối tiên tiến, kiểm tra và khảo sát thường xuyên, tích cực liên kết thêm vùng trồng. Bình quân mỗi tháng, HTX thu hoạch khoảng 300 tấn chuối, và con số này tăng lên 700 tấn vào mùa cao điểm.

HTX cũng thường xuyên tổ chức các cuộc họp định kỳ để đánh giá, rút kinh nghiệm và đưa ra định hướng mới. Những buổi họp này không chỉ giúp bà con cập nhật kỹ thuật trồng trọt mà còn thảo luận về xu hướng thị trường và phương pháp kinh doanh hiệu quả. Anh Phi thường xuyên động viên và khen thưởng các thành viên có sáng kiến hay hoặc đạt năng suất cao, tạo động lực cho bà con xã viên.

Các thành viên HTX được đảm bảo giá thu mua cao hơn khoảng 2.000 đồng/kg. Trung bình mỗi ha chuối cho sản lượng 7 tạ đến 1 tấn mỗi lần thu hoạch, với giá xuất khẩu sang Trung Quốc từ 6.000-7.000 đồng/kg. Nếu xuất khẩu sang Hàn Quốc hoặc Nhật Bản, giá có thể lên tới 10.000 đồng/kg.

Sau khi trừ chi phí, mỗi thành viên HTX thu về lợi nhuận từ 200-300 triệu đồng/năm, trong khi các hộ liên kết cũng đạt mức thu nhập từ 70-100 triệu đồng/năm.

Để mở rộng thị trường, anh Phi triển khai đăng ký vùng trồng 10ha theo tiêu chuẩn VietGAP, tập trung vào trồng chuối sạch, theo hướng hữu cơ. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi của huyện Mường La là đất thịt nhẹ, dễ thoát nước và nhiệt độ cao là nền tảng lý tưởng cho cây chuối phát triển tốt.

Trong năm tới, anh Phi dự kiến xây dựng một nhà xưởng trị giá 700 triệu đồng để sản xuất các sản phẩm chuối đạt chuẩn OCOP, như chuối sấy dẻo và chuối đóng gói. Nhà xưởng này sẽ giúp tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu và nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, đồng thời tạo thêm việc làm cho bà con xã viên.

HTX dự định mở rộng thêm 4ha tại xã Tạ Bú, tập trung phát triển giống chuối sạch phục vụ xuất khẩu. Anh Phi kỳ vọng thị trường Nhật Bản sẽ là đích đến tiếp theo, nơi giá trị sản phẩm được nâng cao đáng kể.

Chủ tịch UBND xã Mường Bú, ông Cà Văn Dọn đánh giá cao đóng góp của HTX chuối tây Sơn La Mạc Phi trong việc tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho bà con. Với hơn 800ha chuối trên địa bàn, các mô hình liên kết trồng chuối không chỉ giúp bà con ổn định đầu ra mà còn tạo động lực phát triển kinh tế bền vững.

Nhờ sự dẫn dắt của anh Quàng Văn Phi, HTX chuối tây Sơn La Mạc Phi đã trở thành hình mẫu tiêu biểu cho sự đổi mới và sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp, từng bước khẳng định chất lượng chuối của huyện Mường La với bạn bè trong nước và quốc tế.