Khai thác mỏ cát Mỹ Yên chỉ phục vụ công trình trọng điểm quốc gia

Cắm mốc quy hoạch khu vực mỏ cát Mỹ Yên

Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam là dự án trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa chiến lược cho phát triển kinh tế – xã hội trong tương lai. Tại Hà Tĩnh, có 2 dự án thành phần, gồm: Dự án thành phần đoạn Bãi Vọt – Hàm Nghi, chiều dài khoảng 35 km; dự án thành phần đoạn Hàm Nghi – Vũng Áng, chiều dài hơn 54 km.

Để đảm bảo tiến độ đến năm 2026 đưa vào khai thác, ngoài làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, còn cần khai thác lượng lớn nguồn vật liệu đất, cát để phục vụ thi công dự án.

Trước sự cấp bách đó, tháng 7/2023, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chấp thuận khai thác 11 mỏ vật liệu mới, gồm 8 mỏ đất san lấp và 3 mỏ cát lòng sông để phục vụ thi công cao tốc Bắc – Nam qua địa bàn Hà Tĩnh. Trong số này, có mỏ cát ở thôn Mỹ Yên, xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên.

Mỏ cát Mỹ Yên đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt tại Quyết định số 431/QĐ-UBND ngày 6/2/2014; được tích hợp vào Quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Quyết định số 1363/QĐ-TTg ngày 8/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Mỏ cát cũng đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt bổ sung khu vực khai thác vật liệu xây dựng thông thường vào khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn Hà Tĩnh tại Quyết định 1602/QĐ-UBND ngày 6/7/2023.

Tổng khối lượng khai thác mỏ theo phê duyệt là hơn 89.000 m3. Tổng diện tích khu đất khai thác mỏ cát hơn 3,4 ha, trong đó có 1,7 ha là đất do UBND xã quản lý, đất sông ngòi, hoang hóa, bãi bồi, còn lại là đất đã giao cho 86 hộ dân sản xuất hoa màu.

Theo chính quyền huyện Cẩm Xuyên, việc khai thác mỏ cát tại thôn Mỹ Yên chỉ phục vụ dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam. Phương pháp khai thác chỉ được phép sử dụng máy múc và xe vận chuyển, không sử dụng phương pháp hút cát.

Về lộ trình, năm 2023, mỏ dự kiến khai thác khoảng 11.490m3, năm 2024 gần 69.000 m3 và năm 2025 khoảng hơn 8.700 m3. Nếu quá trình khai thác đủ số lượng thì có thể sẽ dừng sớm hơn so với lộ trình đề ra.

Ngày 11/12, có một nhóm người tụ tập ở khu vực mỏ cát Mỹ Yên, cản trở việc bắc cầu phao qua sông Ngàn Mọ. Tuy nhiên, để đảm bảo thực thi pháp luật, lực lượng chức năng kiên quyết tiến hành bắc cầu phao dù nhiều người xuống giăng hàng dài giữ cầu, cản trở.

Đến gần 17h cùng ngày, với sự hỗ trợ của lực lượng công an bảo vệ thi công, việc bắc cầu phao, đóng cọc, cắm mốc khu vực khai thác mỏ cát nói trên để bàn giao cho đơn vị khai thác, thi công đã thực hiện xong.

Cần sự đồng thuận của người dân

Ông Lê Ngọc Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên chia sẻ, thực hiện chủ trương của tỉnh, huyện đã thành lập các tổ công tác thường xuyên tuyên truyền, vận động người dân ủng hộ triển khai chủ trương khai thác mỏ cát Mỹ Yên phục vụ thi công cao tốc Bắc – Nam.

Các tổ này đã tuyên truyền đến tận hộ dân; chỉ đạo các tổ chức đoàn thể thực hiện sinh hoạt chuyên đề để thông tin, tuyên truyền các nội dung về mỏ cát đến toàn thể người dân. Đồng thời, tổ chức các cuộc tiếp xúc trực tiếp, phối hợp với các sở, ngành cấp tỉnh cung cấp thông tin, giải trình những nội dung Nhân dân có thắc mắc; tổ chức họp báo thông tin rộng rãi về các nội dung liên quan đến mỏ cát; đối thoại giữa người đứng đầu huyện Cẩm Xuyên với Nhân dân thôn Mỹ Yên.

“Khai thác mỏ cát tại thôn Mỹ Yên là nhiệm vụ trọng tâm quốc gia, có đầy đủ cơ sở pháp lý, được đánh giá toàn diện của các cấp, các ngành cả về khoa học và thực tiễn. Vì vậy chúng tôi rất mong bà con thấu hiểu, chia sẻ, đồng thuận để dự án cao tốc Bắc – Nam sớm hoàn thành, đưa vào khai thác, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của đất nước nói chung, huyện Cẩm Xuyên nói riêng”, ông Lê Ngọc Hà nói.

Đối với lo ngại của người dân về tác động, ảnh hưởng của việc khai thác mỏ cát Mỹ Yên đến chân đập hồ Kẻ Gỗ: Tại văn bản số 1804/SNN-TL ngày 30/6/2023, Sở NN&PTNT, Chi cục Thủy lợi xác định mỏ khai thác cát cách tràn xả lũ hồ Kẻ Gỗ 1,5 km về phía hạ du, nằm ngoài hành lang bảo vệ tràn Dốc Miếu, hồ Kẻ Gỗ (quy định tại Điều 40, Luật Thủy lợi); trong khu vực lân cận mỏ cát không có công trình thủy lợi và công trình đê điều nào khác.

Mỏ cát không ảnh hưởng đến chân đường Quốc lộ 8C: Tại văn bản số 1476/SGTVT-KH2 ngày 30/6/2023, Sở GTVT thẩm định, xác định vị trí khai thác mỏ cát nằm ở bờ phải tuyến sông Ngàn Mọ, có khoảng cách xa chân đường Quốc lộ 8C, không ảnh hưởng đến hành lang Quốc lộ 8C.

Băn khoăn, lo ngại việc sạt lở diện tích đất canh tác: Quá trình khảo sát, cơ quan chuyên môn Sở TN&MT đã thẩm định, thống nhất các biện pháp cụ thể để chống sạt lở như: Khai thác theo phương án giật cấp mái taluy, đóng dày hệ thống cọc tre sâu 5 – 6m, dọc tuyến khai thác, những điểm xung yếu thì sử dụng rọ đá, cọc bê tông để gia cố. Đồng thời, tại Văn bản số 1652/XN-UBND ngày 13/7/2023 của UBND tỉnh, khẳng định “Nếu quá trình khai thác có dấu hiệu sạt lở, không an toàn thì bắt buộc phải dừng thi công, đến khi có biện pháp đảm bảo, được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì mới được tiếp tục”.

Không tạo vực sâu, đảm bảo không mất nước sinh hoạt của người dân: Phương án khai thác chỉ cho phép lấy độ sâu ngang với đáy sông hiện trạng, vì vậy sẽ không tạo thành vực sâu. Mức độ khai thác ngang đáy sông hiện trạng nên không ảnh hưởng đến mạch nước ngầm sinh hoạt dân cư.

Bên cạnh đó, dự án nước sạch giai đoạn 2 của xã Cẩm Mỹ, với tổng mức đầu tư 11 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương và tỉnh hỗ trợ hơn 8,2 tỷ đồng đã được UBND tỉnh phê duyệt và sớm triển khai. Vì vậy, chắc chắn đảm bảo nước sạch sinh hoạt bền vững cho nhân dân phía Nam xã Cẩm Mỹ nói chung, người dân thôn Mỹ Yên nói riêng.

Lãnh đạo huyện Cẩm Xuyên nhấn mạnh: “Chính quyền rất thấu hiểu những tâm tư, nguyện vọng của bà con nên đã cẩn trọng, đảm bảo tính an toàn, khoa học trong mọi phương án khai thác; giải thích cặn kẽ, thấu đáo để bà con hiểu rõ, hiểu đúng chủ trương của Nhà nước về việc khai thác cát là phục vụ lợi ích quốc gia, không vì bất kì mục đích cho cá nhân hay doanh nghiệp nào.

Để tạo thuận lợi thực hiện chủ trương khai thác mỏ cát Mỹ Yên phục vụ thi công dự án cao tốc Bắc – Nam, chính quyền địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích đến toàn thể bà con nhân dân. Tuy nhiên, đối với những đối tượng có hành vi xúi giục gây cản trở, huyện sẽ kiên quyết xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật”.