Khát vọng ATK [Bài 1]: Hành trình trở thành huyện nông thôn mới

Phấn đấu huyện nông thôn mới năm 2025

Vượt qua khó khăn, phát huy truyền thống cách mạng, đến nay huyện Chợ Đồn vươn lên trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế, xã hội, xây dựng nông thôn mới của tỉnh Bắc Kạn. Chợ Đồn là địa phương có tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất, thu ngân sách cao nhất trong các huyện của tỉnh Bắc Kạn. Trong xây dựng nông thôn mới, Chợ Đồn được tỉnh Bắc Kạn lựa chọn phấn đấu về đích huyện nông thôn mới (NTM) năm 2025.

Những ngày cuối năm 2023, chúng tôi có dịp đến một số xã dọc tuyến Quốc lộ 3B như Đồng Thắng, Phương Viên, điều dễ nhận thấy là không khí sản xuất, lao động tấp nập. Từ đường quốc lộ đi vào thôn, đường làng sạch đẹp, ngày càng nhiều những ngôi nhà mới vừa xây xong. Đây cũng là 2 xã cửa ngõ của huyện Chợ Đồn đã đạt chuẩn NTM, trong đó xã Đồng Thắng đang trong hành trình đạt chuẩn NTM nâng cao.

Ông Nông Quốc Huấn, Chủ tịch UBND xã Đồng Thắng cho biết, đến nay tổng số chiều dài đường trục thôn, đường liên thôn là gần 20km, đã được cứng hóa gần 19km, tất cả các tuyến đường đều được bảo trì hàng năm đảm bảo sáng – xanh – sạch. Hơn 1,5km đường ngõ, xóm cơ bản đã được đổ bê tông, lắp đèn chiếu sáng nên việc đi lại thuận tiện. 

“Năm 2022, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 47 triệu đồng/người, phấn đấu hết năm 2024 đạt 55 triệu đồng/người, năm 2025 đạt trên 59 triệu đồng/ người/năm. Xác định tiêu chí thu nhập là quan trọng trong xây dựng NTM, xã đã dồn lực hỗ trợ các mô hình sản xuất nông lâm nghiệp, khuyến khích phát triển thương mại nông thôn”, ông Huấn thông tin thêm.

Từ thị trấn Bằng Lũng xuôi theo Quốc lộ 3C, xã Bằng Lãng cũng đang phát triển từng ngày. Năm 2022, xã có 42 hộ nghèo thì đến cuối năm 2023 chỉ còn 23 hộ nghèo, hoàn thành vượt chỉ tiêu đề ra.

Ông Hà Văn Tranh, Chủ tịch UBND xã Bằng Lãng cho biết, xã đã triển khai nhiều chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đồng thời kết nối với các hợp tác xã xây dựng mô hình có bao tiêu sản phẩm, vận động, khuyến khích người dân duy trì, phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả. Thời gian tới, xã tiếp tục huy động nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện có hiệu quả mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững.

Huyện Chợ Đồn có 20 đơn vị hành chính, gồm 19 xã và 1 thị trấn, dân số hơn 54.000 người. Đến hết năm 2022, huyện có 7 xã đạt chuẩn NTM, gồm Yên Thịnh, Yên Thượng, Đồng Thắng, Nghĩa Tá, Phương Viên, Quảng Bạch và Ngọc Phái. Hiện nay, toàn huyện không còn xã nào đạt dưới 10 tiêu chí.

Năm 2023, huyện Chợ Đồn phấn đấu có 4 xã Nam Cường, Đồng Lạc, Bằng Lãng, Lương Bằng về đích NTM, xã Đồng Thắng đạt chuẩn NTM nâng cao.

Để thực hiện mục tiêu này, huyện Chợ Đồn đã xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể chi tiết để thực hiện từng tiêu chí chưa đạt. Từ nay đến năm 2025, huyện Chợ Đồn phấn đấu mỗi năm sẽ có 4 xã về đích NTM từ đó đáp ứng các tiêu chuẩn của huyện nông thôn mới.

Chú trọng nâng cao đời sống người dân

Để đạt được các tiêu chí xây dựng huyện NTM, tính toán sơ bộ cho thấy, nguồn vốn cần thêm khoảng 300 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập người dân. Đối với những tiêu chí mềm như môi trường, an ninh trật tự, các xã sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân thực hiện đồng bộ.

Ông Triệu Huy Chung, Chủ tịch UBND huyện Chợ Đồn cho biết, để đạt huyện NTM cần nguồn lực rất lớn để xây dựng cơ sở hạ tầng như trường học, giao thông, thủy lợi, bên cạnh nguồn lực tại chỗ cần phát huy tổng hợp nguồn vốn từ các chương trình khác. Ngoài ra, thu nhập người dân chưa đồng đều, ở nhiều thôn bản vùng khó khăn mức thu nhập còn thấp nên huyện sẽ dồn lực hỗ trợ các mô hình sản xuất, ưu tiên phát triển các sản phẩm nông lâm sản có giá trị kinh tế cao giúp người dân nâng cao thu nhập giảm nghèo bền vững.  

Năm 2023, huyện Chợ Đồn được phân bổ hơn 60 tỷ đồng xây dựng NTM, trong đó vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng hơn 56 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 5 tỷ đồng. Nguồn lực này đã được huyện Chợ Đồn xây dựng trường học, đường điện, nhà văn hóa, thủy lợi…

Ngoài vốn ngân sách trung ương và của tỉnh, huyện sẽ cân đối thêm ngân sách của địa phương để hỗ trợ xây dựng, nâng cấp nhà văn hóa thôn, thiết chế văn hóa cơ sở, đường giao thông nông thôn, giao thông nội đồng.

Bên cạnh đó, huyện tập trung hỗ trợ các chương trình phát triển sản xuất, dự án liên kết. Cụ thể là liên kết chăn nuôi gắn với tiêu thụ lợn bản địa, các dự án chăn nuôi gà, vịt, trâu, bò gắn với tiêu thụ sản phẩm, liên kết sản xuất nấm sò, trồng cây dược liệu, trồng và tiêu thụ khoai tây, hồng không hạt, dâu tây… chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP.  

Huyện Chợ Đồn cũng lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn các chương trình mục tiêu quốc gia như chương trình giảm nghèo bền vững, chương trình phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để các xã hoàn thành những tiêu chí chưa đạt.

Để nâng cao thu nhập, huyện xác định đẩy mạnh sản xuất với trọng tâm là phát triển nông nghiệp gắn với chế biến sâu sản phẩm, lấy kinh tế tập thể là trọng tâm để tạo ra những sản phẩm nông sản đặc trưng có giá trị kinh tế cao.

Huyện Chợ Đồn có thế mạnh khai thác, chế biến khoáng sản, trên địa bàn có nhiều mỏ, nhà máy chế biến, mỗi năm tạo hàng nghìn việc làm. Hầu hết lao động tại các mỏ, nhà máy chế biến khoáng sản là người tại địa phương.

Trong chiến lược phát triển kinh tế, trồng rừng và chế biến lâm sản cũng là thế mạnh của huyện Chợ Đồn. Trên địa bàn huyện đã có một số nhà máy chế biến gỗ xuất khẩu và hàng trăm cơ sở chế biến phục vụ nhu cầu trong nước.

Bên cạnh đó, huyện Chợ Đồn tiếp tục phát huy truyền thống quê hương cách mạng, vùng an toàn khu (ATK) đã được công nhận là Di tích lịch sử đặc biệt cấp quốc gia, cùng nhiều danh lam thắng cảnh và nhiều sản vật nổi tiếng để phát triển du lịch văn hóa, du lịch trải nghiệm.

Mới đây, Chính phủ cũng đã phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích Quốc gia đặc biệt ATK Chợ Đồn. Với việc được phê duyệt quy hoạch, ATK Chợ Đồn sẽ có thêm nguồn lực đầu tư phục hồi, tu bổ, tôn tạo trở thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cách mạng và phát triển du lịch lịch sử về nguồn. Đây là động lực quan trọng giúp Chợ Đồn sớm hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch thành kinh tế mũi nhọn trong thời gian tới.

Trong sản xuất nông nghiệp, huyện Chợ Đồn chú trọng phát triển các sản phẩm OCOP, đến nay có nhiều sản phẩm có chỗ đứng trên thị trường như rượu men lá, chè shan tuyết, trà hoa vàng, gạo bao thai, phở khô, măng khô. Đây là những sản phẩm đặc trưng do các hợp tác xã, tổ hợp tác trên địa bàn sản xuất. Trong đó, sản phẩm rượu men lá của Hợp tác xã Thanh Tâm (xã Bằng Phúc) đã xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.