Khó khăn cũng không cắt nguồn cho nông thôn mới

Tỉnh Quảng Nam hiện có 123/193 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), 10 xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao, trong đó có 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Tỉnh này phấn đấu đến cuối năm 2023 sẽ có 130 xã đạt chuẩn NTM, thêm 10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 1 xã đạt NTM kiểu mẫu. Tính đến nay, Quảng Nam cơ bản sẽ hoàn thành được mục tiêu đề ra.

Ông Ngô Tấn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Nam cho biết, để có được kết quả này, tỉnh Quảng Nam đã chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc một cách mạnh mẽ. Cùng với đó, người dân đã nhận thức và thể hiện được vai trò chủ thể trong thực hiện xây dựng NTM. Trong quá trình thực hiện có nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả.

Ngoài ra, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh cũng quan tâm chương trình NTM, nguồn thu của tỉnh Quảng Nam giai đoạn này hạn chế nên đã điều chỉnh giảm nguồn lực ở các cơ chế, chính sách khác nhưng chương trình NTM không giảm mà còn được bổ sung thêm nguồn lực (khoảng 205 tỷ đồng, gồm 155 tỷ đồng vốn đầu tư và 50 tỷ đồng vốn sự nghiệp).

“Công tác truyền thông, thông tin tuyên tuyền, đào tạo, tập huấn, hướng dẫn luôn được chú trọng. Nhờ vậy, đã tạo được sự chuyển biến về nhận thức và sự hưởng ứng tích cực trong cán bộ, đảng viên, nhân dân. Văn phòng Điều phối NTM các cấp và cán bộ xây dựng NTM cấp xã đã thực hiện tốt chức năng tham mưu, giúp việc và điều phối, phối hợp hiệu quả mọi hoạt động”, ông Tấn nói.

Mặc dù vậy, thực tế chương trình xây dựng NTM ở Quảng Nam vẫn còn gặp phải một số khó khăn. Đặc biệt là bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025 tăng thêm nhiều chỉ tiêu, quy định mức độ đạt chuẩn cao hơn đã dẫn đến thực trạng hầu hết các địa phương không duy trì đạt chuẩn các tiêu chí; nhất là các xã miền núi cao. Theo số liệu của các địa phương, đến tháng 9/2023, trong 117 xã đạt chuẩn NTM từ năm 2021 trở về trước có đến 89 xã chưa đảm bảo duy trì chuẩn theo Bộ tiêu chí mới.

Ngoài ra, giá nguyên vật liệu xây dựng tăng cao, do nguồn cung cát xây dựng khan hiếm vào những ngày đầu năm 2023, một số nguyên nhân về giá nhiên liệu tăng,… làm ảnh hướng rất lớn đến quá trình triển khai thực hiện xây dựng tại các địa phương, dẫn đến chậm tiến độ thực hiện và giải ngân. Tính đến cuối tháng 10/2023, các địa phương trong tỉnh này giải ngân được gần 428,4 tỷ đồng trong tổng số xấp xỉ 908 tỷ đồng vốn đầu tư xây dựng NTM năm 2022 chuyển sang và năm 2023 đã phân bổ, đạt tỷ lệ 47%.

Trước thực tế này, Văn phòng điêu phối NTM Quảng Nam đã yêu cầu các đơn vị, địa phương đẩy mạnh thực hiện các giải pháp để khắc phục triệt để các hạn chế, tồn tại, vướng mắc. Tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và giải ngân các nguồn vốn được giao. Đồng thời, chủ động và thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình thực hiện ở các địa phương, đơn vị để có giải pháp tháo gỡ, để tạo điều kiện cho địa phương triển khai thực hiện.

Đối với giải pháp duy trì chuẩn theo bộ tiêu chí mới, theo ông Ngô Tấn, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Quảng Nam, hiện nay, tỉnh này đã chỉ đạo 100% các xã đạt chuẩn NTM xây dựng kế hoạch thực hiện. Cùng với đó là tổ chức kiểm tra, hướng dẫn các địa phương sử dụng nguồn lực hiện có để tập trung duy trì chuẩn (nguồn đầu tư trung hạn 2,8 tỷ đồng/xã/5 năm và nguồn duy trì chuẩn 500 triệu đồng/xã/năm).

“Hiện nay, chúng tôi đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương trong công tác duy trì chuẩn. Phấn đấu cuối năm 2023, các xã đảm bảo duy trì chuẩn theo quy định tại Công văn số 7349 của UBND tỉnh về việc tập trung duy trì chuẩn đối với các xã đã đạt chuẩn NTM từ năm 2021 trở về trước theo Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2022-2025. Trường hợp các địa phương chưa đảm bảo duy trì chuẩn thì sẽ có các hình thức kiểm điểm, thu hồi bằng công nhận có liên quan”, ông Tấn khẳng định.

Nhằm đảm bảo thực hiện chương trình xây dựng NTM hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tỉnh Quảng Nam đề nghị Trung ương tiếp tục duy trì 100% chính sách an sinh xã hội trong 3-5 năm đối với xã đặc biệt khó khăn sau khi đạt chuẩn NTM. Đồng thời, xem xét sửa đổi, bổ sung khoản 2, Điều 82 Luật Khoáng sản, theo hướng cho phép UBND cấp huyện được cấp phép khai thác dưới 1ha, trữ lượng dưới 10.000 m3 để phục vụ thi công các công trình trong các Chương trình MTQG, các công trình thiết yếu tại địa phương và UBND cấp huyện có trách nhiệm chỉ đạo xử lý sau khai thác để đảm bảo môi trường.