Người phụ nữ Thái đưa vị đắng cà phê ‘hóa ngọt’

Người phụ nữ Thái tiên phong làm cà phê đặc sản

Cơ duyên đến với cà phê đặc sản của gia đình chị Cầm Thị Mòn, người dân tộc Thái ở bản Lọng Nghịu, xã Chiềng Chung (huyện Mai Sơn, Sơn La) khi chị tham gia dự án “Nâng quyền kinh tế của phụ nữ dân tộc thiểu số thông qua cải tiến sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ nông sản” do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia tài trợ.

Tháng 5/2019, chị Mòn có cơ hội đi tham quan học tập ở các tỉnh trồng nhiều cà phê như Đắk Lắk, Lâm Đồng… Tại đây, bà được biết cà phê chất lượng cao được bán với giá gấp 3 lần tại quê mình. Điều đó khiến chị không khỏi ngẫm ngợi.

Người ta làm được thì mình cũng làm được, nghĩ vậy nên chị Mòn quyết tâm sản xuất cà phê đặc sản, bắt đầu từ 6ha cà phê của gia đình. 

Tháng 10/2019, khi bắt đầu vụ thu hoạch cà phê, chị Mòn may mắn được ông Lê Trung Hưng (một chuyên gia thử nếm cà phê) lên tận nhà dành một tuần để cùng ăn, cùng ở rồi hướng dẫn thực hành làm cà phê sạch. Chị Mòn buộc phải thay đổi thói quen hái xô (hái lẫn tất cả quả chín, xanh, non, quả bị sâu…) sang hái chọn quả cà phê chín. Rồi thay đổi cả cách vận chuyển, đóng gói, rửa hạt… Mọi máy móc, công nghệ cũng thật lạ lẫm.

Có quả cà phê chất lượng, có máy xát vỏ, giàn phơi, máy rang do dự án tài trợ, bà Mòn và cộng sự bắt tay vào quá trình chế biến quy củ. Trong quy trình sản xuất mới, không có thứ gì bị bỏ phí: Vỏ cà phê được ủ làm phân bón hoặc được chế biến thành trà cascara (vỏ cà phê sấy khô) để góp phần tăng thêm thu nhập.

Niên vụ 2019 – 2020, cà phê chín tuyển chọn của gia đình chị Mòn bán được 8.000 đồng/kg, trong khi người dân hái xô chỉ bán được 5.000 đồng/kg. Hợp tác xã Ara – Tay Coffee (xã Chiềng Chung, huyện Mai Sơn luôn mua cà phê chín tuyển với giá cao hơn thị trường 3.000 đồng/kg để khuyến khích người dân hái tuyển chọn. Ngày 28/4/2021, Hợp tác xã  Ara – Tay Coffee do chị Cầm Thị Mòn làm Giám đốc chính thức được ra mắt.

Ngoài 14 thành viên chính, Hợp tác xã Ara – Tay Coffee còn kết nạp thêm những hộ vệ tinh phơi cà phê và hơn 100 hộ vệ tinh cung cấp quả cà phê tươi. Hiện diện tích cà phê của các thành viên Hợp tác xã lên đến hơn 200ha và trên 300ha vệ tinh của các hộ trong xã để có thể lựa chọn được những quả cà phê có chất lượng tốt nhất.

Khi vị đắng hóa ngọt

Quá trình sản xuất, chế biến cà phê Hợp tác xã  Ara – Tay Coffee được giám sát thường xuyên, đảm bảo đúng quy trình kỹ thuật và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Mỗi công đoạn đòi hỏi phải tỉ mỉ từng chút một để có thể tạo ra sản phẩm cà phê có chất lượng tốt nhất.

Hiện nay, vùng trồng cà phê của Hợp tác xã Ara – Tay Coffee rộng trên 500ha, cho năng suất cao, cung cấp nguồn nguyên liệu dồi dào để chế biến.

Với hương vị tự nhiên, sắc nâu đỏ đậm đà, vị trái cây lên men thơm mát, chua thanh, đắng nhẹ, ngọt hậu, cà phê của Hợp tác xã Ara – Tay Coffee làm mê đắm người thưởng thức.

Hiện nay, cà phê của Hợp tác xã Ara – Tay Coffee đã đạt chứng chỉ cà phê 4C và UTZ. Sản phẩm cà phê Ara Tay còn lọt Top 7 cà phê đặc sản toàn quốc trong Cuộc thi “Vietnam Amazing Cup 2020” do Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột tổ chức.

Cây cà phê Arabica cùng sản phẩm cà phê Ara – Tay đã góp phần phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững, là động lực thúc đẩy chương trình xây dựng nông thôn mới, làm tăng thêm giá trị và khả năng cạnh tranh cho hạt cà phê tại địa phương, bên cạnh đó còn tạo thêm nhiều việc làm, đem lại nguồn thu nhập cao và ổn định cho người lao động không chỉ trên địa bàn huyện Mai Sơn mà còn ở các địa phương lân cận.

Hiện nay, Hợp tác xã Ara – Tay Coffee đang tích cực ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc, sơ chế cà phê, từng bước phát triển sản xuất theo quy trình VietGAP, sản xuất hữu cơ, giảm phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, bảo đảm phát triển sản xuất bền vững, đồng thời giới thiệu rộng rãi sản phẩm cà phê của địa phương ra thị trường trong nước và tiến tới xuất khẩu.

“Người Pháp đã mang cây cà phê Arabica đến Sơn La để trồng và giờ đã đến lúc nông dân Sơn La mang những hạt cà phê tử tế nhất đến với tay người tiêu dùng trên thế giới”, chị Cầm Thị Mòn, Giám đốc Hợp tác xã Ara – Tay Coffee tự tin.