Sản xuất hữu cơ: Năng suất thấp, giá trị cao

Những năm gần đây, sản xuất nông nghiệp hữu cơ ngày càng được tỉnh Gia Lai quan tâm, mở rộng diện tích. Hiện toàn tỉnh có gần 100ha đất canh tác được chứng nhận đạt chuẩn hữu cơ. Ngoài ra, còn có hàng ngàn ha được người dân trồng, chăm sóc theo hướng hữu cơ. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ đã từng bước nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng được các yêu cầu của thị trường xuất khẩu, từ đó dễ dàng xuất khẩu sang các thị trường khó tính như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…

HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang (xã Nam Yang, huyện Đăk Đoa) là một trong những đơn vị tiên phong sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn của Mỹ, châu Âu. Hiện tại, HTX đã có trên 30ha các loại cây trồng như hồ tiêu, cà phê, mắc ca, sầu riêng… được chứng nhận hữu cơ.

Ông Nguyễn Tấn Công, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Nam Yang cho biết, cách đây 5 năm, đơn vị đã xây dựng thành công thương hiệu tiêu Lệ Chí và được tổ chức quốc tế Control Union cấp chứng nhận sản xuất hữu cơ đáp ứng các tiêu chuẩn của Mỹ, châu Âu. Hiện các sản phẩm hồ tiêu, cà phê hữu cơ của các thành viên trong HTX đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu sang các thị trường khó tính.

“Sản xuất nông nghiệp hữu cơ mang lại nhiều lợi ích vô hình, vừa bảo vệ môi trường, sức khỏe, đất đai ngày càng màu mỡ, bền vững theo thời gian. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ dù năng suất không cao nhưng chất lượng luôn đảm bảo để xuất khẩu sang các thị trường khó tính”, ông Công chia sẻ.

Là một trong những doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất và tiêu thụ cà phê, Công ty TNHH Vĩnh Hiệp đã đầu tư xây dựng trang trại cà phê hữu cơ với diện tích 45ha tại huyện Chư Sê (Gia Lai). Năm 2018, trang trại được đánh giá và cấp chứng nhận organic theo tiêu chuẩn của Mỹ. Sau đó, trang trại còn tiếp tục nhận chứng nhận hữu cơ theo chuẩn của Nhật Bản, EU và Hàn Quốc.

Ngoài vùng trồng của mình, Công ty Vĩnh Hiệp còn xây dựng mạng lưới sản xuất, chế biến cà phê với hơn 10.000 nông hộ, tuân thủ các yêu cầu canh tác bền vững, bảo vệ môi trường, đạt các chứng nhận quốc tế về cà phê bền vững như UTZ, 4C.

Theo đánh giá của Công ty, tuy năng suất cà phê hữu cơ đạt thấp hơn so với canh tác phi hữu cơ nhưng giá trị đem lại cao hơn nhiều. Hiện cà phê nhân hữu cơ được Công ty xuất khẩu với giá cao hơn 300% so với giá cà phê nhân không được chứng nhận. Trong đó, thương hiệu cà phê L’amant Organic xuất khẩu với giá cao hơn 100% so với giá cà phê chế biến không được chứng nhận.

Tại Gia Lai, hiện HTX Nông nghiệp dịch vụ Linh Nham (xã Đăk Djrăng, huyện Mang Yang) cũng có 27ha được chứng nhận phương pháp sản xuất hữu cơ cho hạt tiêu đen và cà phê theo tiêu chuẩn của Mỹ, châu Âu. HTX Nông nghiệp Tú An 1 (xã Tú An, thị xã An Khê) có 3ha cà gai leo được chứng nhận sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam.

Sản xuất nông nghiệp hữu cơ đang là xu hướng phát triển của nhiều quốc gia trên thế giới khi yêu cầu về an toàn thực phẩm, chất lượng nông sản và môi trường ngày càng tăng. Trước yêu cầu cấp thiết đó, UBND tỉnh Gia Lai vừa phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2023 – 2030. Trong đó, Đề án đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, diện tích sản xuất hữu cơ đạt khoảng 1,5 – 2% tổng diện tích nhóm đất nông nghiệp. Đến năm 2030, diện tích sản xuất hữu cơ đạt trên 5% tổng diện tích nhóm đất nông nghiệp.

Ông Dương Mah Tiệp, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai cho biết, sản xuất nông nghiệp tỉnh Gia Lai đã có bước phát triển mạnh mẽ và đạt được những thành tựu đáng kể về năng suất, sản lượng, chủng loại và quy mô sản xuất. Tuy nhiên, nông nghiệp của tỉnh cũng đang đứng trước những thách thức không nhỏ bởi sức cạnh tranh chưa cao, vấn đề ô nhiễm môi trường, suy giảm đa dạng sinh học, bùng phát sâu bệnh.

Điều này xuất phát từ việc lạm dụng hóa chất trong sản xuất. Trong khi đó, việc phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh còn gặp khó khăn do đòi hỏi quy trình khắt khe, ràng buộc bởi nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật.

Để đạt được mục tiêu sản xuất nông nghiệp hữu cơ đề ra, Gia Lai sẽ ưu tiên sử dụng các vùng có điều kiện đất đai, khí hậu thuận lợi cho từng đối tượng cây trồng, vật nuôi để sản xuất hữu cơ. Đồng thời lựa chọn loại cây trồng thích ứng tốt với điều kiện thổ nhưỡng, chống chịu sâu bệnh và có thị trường tiêu thụ sản phẩm.

“Ngay từ bây giờ, các địa phương cần xác định cụ thể cây trồng có thế mạnh, lợi thế, tiềm năng của từng vùng để phát triển nông nghiệp hữu cơ. Trong đó, tập trung một số loại cây trồng như cà phê, tiêu, chè, điều, lúa, rau, cây ăn quả, dược liệu. Từ đó, hình thành vùng sản xuất các sản phẩm bản địa, đặc trưng, có tiềm năng để xây dựng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý để đầu tư sản xuất hữu cơ gắn với phát triển các sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn từ 3 sao trở lên”, ông Dương Mah Tiệp chia sẻ.